woensdag 9 oktober 2024

Houd kunst betaalbaar

Onderstaand stukje heb ik op 23 september naar de Gelderlander gestuurd, als reactie op hun vraag aan lezers over wat zij van de BTW-verhoging op kunst vinden.


Het kabinet Schoof 1 is van plan de btw op cultuur te verhogen van 9 naar 21%. Dat betekent dat een abonnement op krant, concertserie of sportclub als een luxegoed gezien wordt. Dat geldt ook voor boeken. Cultuur geldt als vermaak, als een liflafje van het leven, bier voor de geest. Deze indruk wordt bevestigd door het gegeven dat het kabinet ook de cultuursubsidies wil terugschroeven.

Nu is er uit oogpunt van nut van alles tegen deze prijsverhoging te zeggen. Hoe kun je sport hoger belasten als je wil dat mensen meer bewegen? Hoe kun je de krant duurder maken als je desinformatie wil bestrijden? Maar ik wil hier een ander argument inbrengen: cultuur is op zich van waarde. Het hoort bij de belangrijke zaken in het leven. Een gedicht lezen is geen luxe, het is van wezenlijk belang. Als we een verlies te dragen hebben grijpen we naar poëzie, als we verliefd zijn lezen we gedichten. Muziek is vrolijkheid en vrije tijd, maar ook diepe troost. Dans is schoonheid, theater zet tot denken aan. Niemand wendt zich voor zin en betekenis tot een Excel sheet of een vitamine supplement; je zoekt een gedicht, een lied, een beeld, kortom cultuur. Door die dimensie van het leven als optioneel luxegoed weg te zetten ontkent het kabinet impliciet de waarde van een belangrijk deel van het leven zelf. De partij van een Kamervoorzitter die elke dag poëzie leest, de PVV, kan dat niet voor z'n rekening willen nemen, de andere partijen zouden het niet voor hun rekening moeten willen nemen. Cultuur is geen extraatje, cultuur is essentieel. Houd daarom kunst betaalbaar voor iedereen.

dinsdag 1 oktober 2024

Stefan Georges Komm in den totgesagten park vertaald

 

Kom in het doodgezegde park en beschouw:

Van de verre, lachende vijver het zicht;

Van de zuivere wolken het onverhoopte blauw

Dat de vijver en het bonte pad verlicht.

 

Neem daar het diepe geel; het zachte grauw

Van de berk en de beuk; De wind is lauw;

De laatste rozen verwelkten nog niet veel;

Verzamel, kus ze, weef hen tot geheel;

 

Houd je ook op deze laatste asters gericht;

Het purper om de ranken van een wilde wingerd

Waarom zich nóg groen leven slingert

Schijnt uit dit herfstige gezicht.


maandag 30 september 2024

 Na een afwezigheid van vijf jaar, heb ik deze blog weer opgepakt. Binnenkort ook hier weer stukken van allerlei aard, alsook gedichten!

dinsdag 26 maart 2019

Wandeling

Mijn blik gaat naar de heuvel in het zonlicht
vooruit op de weg waarop ik me net begaf
zo neemt ons in zijn greep wat we niet begrijpen
met een gestalte vol van licht en van ver af,
verandert ons, ook als we zover niet reiken
in dat wat we zijn maar nauwelijks weten
een vlaag van een teken vraagt ons een teken...
terwijl wij alles naast de tegenwind vergeten.


SPAZIERGANG
Schon ist mein Blick am Hügel, dem besonnten,
dem Wege, den ich kaum begann, voran.
So fasst uns das, was wir nicht fassen konnten,
voller Erscheinung, aus der Ferne an—
und wandelt uns, auch wenn wirs nicht erreichen,
in jenes, das wir, kaum es ahnend, sind;
ein Zeichen weht, erwidernd unserm Zeichen . . .
Wir aber spüren nur den Gegenwind.

- Rainer Maria Rilke

dinsdag 16 oktober 2018

De wilde zwanen bij Coole (The wild swans at Coole van W.B. Yeats)


De wilde zwanen bij Coole - W.B. Yeats

De bomen zijn mooi van herfst,
De bospaden zijn droog,
In de oktoberschemer spiegelt
't water stilte van omhoog;
Op water dat tussen stenen is gegaan
Zwemmen negenenvijftig zwanen.

Dit is de negentiende herfst
Sinds ik voor het eerst telde
Ik zag voor ik goed en wel klaar was
Hoe zij de lucht in snelden
En zich verspreidden in grote gebroken ringen
Op hun vleugels die luid zingen.

Ik heb deze schitterende schepselen gezien
En nu schrijnt mijn hart.
Alles is anders sinds ik in de schemer
Op deze oever voor het eerst
De klokslag van hun vleugels hoorde
En wandelde zonder smart.

Immer onvermoeid, lief naast lief
Peddelen zij in de koude
Vergezelbare stromen of klimmen in de lucht
Hun harten zijn niet oud;
Hartstocht en verovering, die gaan waar zij gaan
Blijven hen bijstaan.

Maar nu drijven zij op het stille water
Geheimzinnig en schoon;
Tussen welke biezen zullen zij bouwen,
Bij de rand van welk meer of ven
Mensenogen verrukken als ik wakker word op een dag
En zij zijn verdwenen met hun vleugelslag?





dinsdag 25 september 2018

September van W.S. Merwin

Als de zon opkomt zijn de kleine uilen
die kletsen bij een rode maan
veranderd in eksters in de essen
rustend tussen reizen
het gras is bedauwd tot de middag
elke dag zwerft de mist meer omhoog
om over de oude heuvel te kijken
en nooit meer weer te keren
maand van ogen die jouw paden zelf zien
je hebt jouw hand gelegd
in mijn hand
het groen van het gebladerte donkert
en drijft weg
de bloemen van de klimop staan open
op de muur van de wezel
de bijen bezoeken hen
de spinnen zien hun buiken
en langs alle kusten
branden schepen van de geest
zonder ruis, zonder rook, zonder vlam
ongezien in het zonlicht
van een dag onder zijn eigen koning

Na de regen van Edward Thomas


Na de regen – Edward Thomas

De regen van een nacht en een dag en een nacht
Houdt op bij het licht
Van de bleke, verstikte dag. De spiekende zon
Ziet wat er is gedaan.
De weg onder de bomen heeft een berm nieuw
Van paarse tint
Binnen een berm van dun helder gras;
Alles dat na november was
Overgebleven aan bladeren is verloren
Afgescheurd van hazelaar, meidoorn
En grotere bomen. In het hele
Bosje is geen dood blad meer dat valt
Op het grijze gras, het groene mos, gebrand-oranje varen,
Bij de terugkomst van de wind:
De blaadjes die vallen van de es
Zijn dun uitgespreid
Op de weg, als ingemaakte zwarte vis
Alsof ze speelden.
Wat hangt aan velerlei takken daar
Zo hard en naakt
Zijn twaalf lieflijke gele appels
Aan elke wilde appelboom
En aan elke boom in het dal
Ontelbare
Kristallen van de regen, donker en helder,
Die weer opnieuw valt.